3 Bản Kinh Thánh Cổ Được Bảo Tồn Lâu Đời Nhất

Những bản Kinh Thánh cổ đại là những di sản vô giá, không chỉ từ góc độ tôn giáo mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về lịch sử, ngôn ngữ và văn hóa. Chúng phản ánh cách các cộng đoàn Kitô giáo đầu tiên tổ chức, biên soạn và bảo tồn những bản văn linh thánh, qua đó hình thành nên truyền thống Kinh Thánh mà ngày nay vẫn được tôn kính và gìn giữ.

Để làm rõ hơn về giá trị lịch sử của từng bản viết tay, thần xin phép bổ sung thêm chi tiết về bối cảnh ra đời, đặc điểm văn bản, phương pháp bảo tồn và ảnh hưởng của chúng đến lịch sử Kitô giáo.

Sự Hình Thành và Phát Triển của Kinh Thánh

Quá trình hình thành quy điển Kinh Thánh

Không giống như một cuốn sách được biên soạn thống nhất ngay từ đầu, Kinh Thánh là tập hợp các bản văn được viết qua nhiều thế kỷ bằng ba ngôn ngữ chính: tiếng Do Thái, tiếng Aram, và tiếng Hy Lạp. Những bản văn này chứa đựng nhiều thể loại khác nhau, từ lịch sử, luật pháp, thi ca, ngôn sứ cho đến thư tín. Trước khi được chính thức công nhận thành quy điển (canon), những bản văn này đã được lưu hành và sử dụng trong nhiều cộng đoàn Kitô giáo khác nhau.

Quá trình xác định những sách nào được xem là có thẩm quyền là một hành trình đầy tranh luận. Trong Kitô giáo, các hội đồng và các nhà thần học đầu tiên đã bàn luận kỹ lưỡng để xác định những bản văn nào sẽ được đưa vào Kinh Thánh. Một số sách được chấp nhận rộng rãi, nhưng cũng có những sách bị loại khỏi quy điển, dẫn đến sự hình thành của sách Ngụy thư (Apocrypha) hoặc sách Đệ nhị Thư quy (Deuterocanonical) – tùy theo từng truyền thống tôn giáo.

Kinh Thánh Công giáo và Chính thống giáo: Bao gồm một số sách không có trong Kinh Thánh Tin Lành, chẳng hạn như Tôbia, Khôn ngoan, 1 & 2 Maccabê. Kinh Thánh Chính thống giáo Ethiopia: Có một quy điển rộng hơn nữa, bao gồm các sách như Enoch, Jubilees, 1 Meqabyan, vốn không xuất hiện trong hầu hết các truyền thống Kitô giáo khác.

Sự phát triển về hình thức vật lý

Ban đầu, Kinh Thánh được ghi chép trên cuộn giấy da (scrolls), nhưng về sau, hình thức bản viết tay (codex) – tương tự như sách hiện đại – đã dần thay thế. Đây là một bước tiến quan trọng giúp bảo tồn và phổ biến rộng rãi các bản văn Kinh Thánh.

Những bản viết tay cổ đại còn sót lại ngày nay cung cấp bằng chứng quý giá về cách truyền tải các bản văn, sự thay đổi của chữ viết và những ảnh hưởng từ bối cảnh văn hóa – chính trị thời đó.

Những Bản Kinh Thánh Cổ Đại Quan Trọng

Kinh Thánh Ethiopia (khoảng năm 330-350 CN)

Bối cảnh lịch sử

• Được viết bằng tiếng Ge’ez, một ngôn ngữ Semit cổ vẫn được sử dụng trong phụng vụ Chính thống giáo Ethiopia.
• Hình thành trong thời kỳ Kitô giáo trở thành quốc giáo của Ethiopia dưới thời Vua Ezana vào thế kỷ IV.
• Giáo hội Chính thống giáo Ethiopia duy trì một truyền thống rất gần với Do Thái giáo nguyên thủy, điều này phản ánh qua việc giữ lại các sách không xuất hiện trong quy điển Kinh Thánh phương Tây.

Đặc điểm văn bản

• Số sách: 81 quyển, bao gồm các sách như Sách Enoch, Jubilees và 1 Meqabyan, không có trong hầu hết các truyền thống Kitô giáo khác.
• Chất liệu: Viết trên giấy da động vật, bìa đóng bằng da, được bảo quản trong các thư viện tu viện.
• Phong cách chép tay: Được viết bằng mực đen, chữ cái có hình thức vuông vắn, với một số trang có minh họa màu sắc.

Giáo hội Chính thống giáo Tewahedo Ethiopia duy trì một quy điển bảo tồn các truyền thống Do Thái và Kitô giáo ban đầu, một số trong số đó đã bị thất lạc ở nơi khác. Kanokwann | Shutterstock

Giá trị lịch sử Bản Kinh Thánh Ethiopia là minh chứng cho sự phát triển độc lập của Kitô giáo ở châu Phi, tránh khỏi ảnh hưởng trực tiếp của đế quốc Rôma. Việc lưu giữ trong các tu viện xa xôi đã giúp bảo tồn được những yếu tố nguyên thủy mà nhiều truyền thống khác đã mất đi theo thời gian.

Codex Sinaiticus (khoảng năm 330-360 CN)

Bối cảnh lịch sử

• Được chép tại vùng Đông Địa Trung Hải, có thể là ở Ai Cập hoặc Palestine.
• Phát hiện vào thế kỷ XIX tại Tu viện St. Catherine trên bán đảo Sinai.
• Một trong những bản Kinh Thánh bằng tiếng Hy Lạp cổ nhất còn tồn tại.

Đặc điểm văn bản

• Ngôn ngữ: Tiếng Hy Lạp Koine.
• Nội dung: Gồm phần lớn Kinh Thánh tiếng Hebrew (bản Septuagint) và bản sao hoàn chỉnh sớm nhất của Tân Ước.
• Định dạng: Chia thành bốn cột trên một trang, phong cách hiếm thấy trong các bản viết tay cổ.

Cấu trúc của bản viết tay rất ấn tượng, với chữ viết rõ ràng, thống nhất được sắp xếp thành bốn cột trên một trang – một định dạng hiếm thấy đối với các bản viết tay cổ. Domaine public

Giá trị lịch sử Codex Sinaiticus có chứa Thư của Barnabas và Người mục tử của Hermas, cho thấy sự đa dạng của Kitô giáo thời kỳ đầu. Bản viết tay này cũng có nhiều chỉnh sửa và chú thích bên lề, chứng minh rằng nó đã được nhiều thế hệ sao chép và cập nhật.

Codex Vaticanus (khoảng năm 300-325 CN)

Bối cảnh lịch sử

• Là một trong những bản Kinh Thánh Hy Lạp cổ nhất còn sót lại, có thể được chép tại Alexandria, Ai Cập.
• Được lưu giữ trong Thư viện Vatican ít nhất từ thế kỷ XV.

Đặc điểm văn bản

• Ngôn ngữ: Tiếng Hy Lạp Koine.
• Nội dung: Gồm phần lớn bản Septuagint và Tân Ước, nhưng một số phần bị mất do hư hỏng.
• Chất liệu: Viết trên giấy da mịn, chữ viết nhỏ gọn, thanh lịch, ít họa tiết trang trí.

Giá trị lịch sử Codex Vaticanus là bản viết tay có chất lượng chép tay rất cao, thể hiện sự phát triển của kỹ thuật sao chép văn bản tại các trung tâm học thuật Kitô giáo cổ đại. Đây là một trong những tài liệu chính giúp học giả nghiên cứu sự khác biệt giữa các bản văn Kinh Thánh cổ.

Những bản Kinh Thánh cổ đại này không chỉ là sách tôn giáo mà còn là di sản văn hóa quý giá, phản ánh lịch sử biên soạn, tổ chức và bảo tồn Kinh Thánh của các cộng đoàn Kitô giáo đầu tiên. Sự khác biệt về nội dung, ngôn neg và hình thức của chúng cho thấy sự phong phú và phức tạp của các truyền thống Kitô giáo sơ khai.
Bằng cách nghiên cứu những bản văn này, hậu thế có thể hiểu rõ hơn về sự phát triển của Kitô giáo, sự truyền bá của chữ viết, và nghệ thuật sao chép Kinh Thánh thời cổ đại. Chúng nhắc nhở rằng Kinh Thánh không chỉ là một tập hợp các bản văn thiêng liêng, mà còn là chứng tích sống động về nền văn minh nhân loại qua nhiều thế kỷ.