Macron bị chặn xe ở New York và làn sóng công nhận Palestine

Bối cảnh Palestine và bàn cờ quốc tế

Tháng 9 năm 2025, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc trở thành tâm điểm toàn cầu. Không chỉ vì những bài phát biểu quen thuộc, mà còn bởi một loạt quyết định lịch sử: nhiều quốc gia phương Tây – vốn lâu nay lưỡng lự – đồng loạt công nhận Nhà nước Palestine. Giữa lúc ánh đèn máy quay chiếu rọi, một cảnh tượng tưởng chừng nhỏ nhặt bỗng biến thành ẩn dụ lớn: Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bị chặn xe ngay giữa Manhattan, buộc phải bước bộ qua rào chắn, chỉ để kịp giờ tham dự nghị sự.

Hình ảnh ấy lan khắp truyền thông, hòa quyện với quyết định công nhận Palestine, tạo thành câu chuyện bi hài ngoại giao. Nó vừa là sự cố giao thông, vừa là màn kịch chính trị, và quan trọng hơn, là thông điệp về sự chênh lệch quyền lực trong trật tự quốc tế.

Hội nghị tháng 7/2025 và tiền đề hai nhà nước

Trước khi đến cao trào tháng 9, vào cuối tháng 7/2025, tại New York đã diễn ra Hội nghị quốc tế về việc thực thi giải pháp hai nhà nước. Đây là diễn đàn nơi nhiều quốc gia cam kết thúc đẩy công nhận Palestine như một phần của tiến trình hòa bình Trung Đông.

Hội nghị này tạo ra khung chuẩn để đến tháng 9, tại Đại hội đồng LHQ, các quốc gia có thể công bố chính thức quyết định công nhận. Nó giống như việc dựng sân khấu: hậu trường sẵn sàng, chỉ chờ các nguyên thủ bước ra.

Ngày 21/9/2025: Anh, Canada, Úc “ra bài”

Đúng ngày 21/9, ba quốc gia – Anh, Canada và Úc – đồng loạt công bố công nhận Nhà nước Palestine.

• Anh: Sau nhiều năm giữ thế trung dung, chính phủ Anh cuối cùng đã tuyên bố thừa nhận Palestine. Quyết định này được xem như sự khẳng định lại vai trò toàn cầu của London, nhất là sau Brexit.
• Canada: Ottawa đưa ra lập trường ủng hộ, kèm điều kiện về phi quân sự hóa và tổ chức bầu cử năm 2026. Đây là cách Canada vừa công nhận, vừa giữ thế thận trọng.
• Úc: Canberra vốn chịu ảnh hưởng chính sách đối ngoại Mỹ, nhưng làn sóng dư luận và khủng hoảng nhân đạo tại Gaza đã khiến họ thay đổi.

Ba quốc gia này vốn thuộc nhóm đồng minh thân Mỹ. Việc họ chọn đi ngược Washington đánh dấu một bước ngoặt. Nó như tiếng chuông báo hiệu: sự đồng thuận tuyệt đối trong khối phương Tây đã rạn nứt.

Pháp và tuyên bố của Macron

Trong khung cảnh đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bước lên diễn đàn Đại hội đồng LHQ. Trước hàng trăm phái đoàn, ông tuyên bố chính thức công nhận Nhà nước Palestine.

Lời lẽ của Macron nhấn mạnh: hòa bình Trung Đông không thể đạt được nếu chỉ lắng nghe một phía; quyền tự quyết của người Palestine cần được tôn trọng như mọi dân tộc khác. Bằng tuyên bố này, Pháp đặt mình vào vị trí cường quốc châu Âu tiên phong, khẳng định lập trường độc lập khỏi ảnh hưởng Washington và Tel Aviv.

Cảnh “kẹt xe” giữa Manhattan

Sau bài phát biểu, đoàn xe chở Macron di chuyển qua đường phố New York. Bất ngờ, cảnh sát chặn toàn bộ tuyến đường để ưu tiên đoàn xe của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Xe Pháp bị mắc kẹt.

Không chờ đợi, Macron mở cửa, bước xuống xe. Ông đi bộ vòng qua rào chắn, giữa đám đông cảnh sát và dân chúng. Khoảnh khắc ấy được ghi lại: một nguyên thủ quốc gia, vừa công bố công nhận Palestine, nay phải len lỏi như khách bộ hành.

Macron còn gọi điện cho Trump, nửa đùa nửa thật: “Ngài biết không, tôi đang đứng ngoài đường vì tất cả đều bị chặn cho đoàn xe của ngài.” Câu nói tưởng chừng nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa ý mỉa mai. Nó chẳng khác nào nhắc nhở: chính Mỹ và đồng minh đang “chặn đường” Palestine, trong khi thế giới đã nhìn thấy sự công nhận lan rộng.

Biểu tượng chính trị: từ chặn xe đến chặn quyền

Sự kiện “kẹt xe” nhanh chóng trở thành biểu tượng truyền thông. Người ta nhìn thấy Macron đi bộ giữa phố, như hình ảnh Palestine tìm đường đi trong bóng tối của quyền lực Mỹ – Israel.

Báo chí phương Tây bình luận: cảnh ấy là minh họa sống động cho sự bất bình đẳng trên bàn cờ quốc tế. Dù Pháp là cường quốc hạt nhân, là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, nhưng tại New York, xa giá Mỹ vẫn có quyền tuyệt đối. Nếu ngay cả Pháp còn bị chặn, thì việc Palestine bị từ chối quyền công nhận chẳng còn gì khó hiểu.

Macron khéo léo biến sự cố thành lợi thế: thay vì phản ứng gay gắt, ông để hình ảnh đó lan truyền, trở thành ẩn dụ chính trị không cần lời.

Phản ứng của Mỹ và Israel

Washington lập tức giảm nhẹ ý nghĩa công nhận Palestine, gọi đó là “mang tính hình thức.” Tel Aviv thì gay gắt hơn, cho rằng động thái của Pháp, Anh, Canada, Úc chỉ làm “cổ vũ chủ nghĩa khủng bố.”

Tuy nhiên, trong dư luận toàn cầu, đặc biệt tại châu Âu, Mỹ và Israel bị xem là quá cứng nhắc, trong khi các quốc gia công nhận Palestine lại được đánh giá là dám khẳng định độc lập.

Hệ quả và dư âm

1. Trật tự phương Tây đổi chiều: Việc nhiều đồng minh Mỹ công nhận Palestine báo hiệu sự rạn nứt trong khối phương Tây. Từ nay, không phải mọi quyết định đều phải đi theo Washington.
2. Biểu tượng ngoại giao mới: Cảnh Macron bị chặn xe trở thành một “điển cố ngoại giao.” Nó sẽ còn được nhắc lại như minh chứng cho sự chênh lệch nghi lễ và quyền lực trong quan hệ quốc tế.
3. Áp lực lâu dài lên Israel: Làn sóng công nhận Palestine chưa chấm dứt. Khi thêm nhiều nước đi theo, Tel Aviv sẽ khó duy trì thế độc tôn ngoại giao.
4. Thông điệp của Pháp: Paris chứng minh họ có thể “chịu lép vế nghi lễ” nhưng vẫn giữ lập trường chính trị. Đó là cách để vừa phô trương bản lĩnh, vừa tránh va chạm trực tiếp.

Ngoại giao trong một khung hình

Một vụ kẹt xe ở Manhattan – tưởng chỉ là sự cố – đã hóa thành ẩn dụ cho chính trị toàn cầu. Macron bị chặn lối đi như Palestine bị chặn quyền công nhận. Trump được ưu tiên đường sá như Mỹ được ưu tiên vị thế. Và toàn cảnh ấy diễn ra đúng lúc nhiều quốc gia phương Tây rời khỏi quỹ đạo Washington để đứng về phía Palestine.

Trong lịch sử ngoại giao, có những khoảnh khắc không nằm trong văn kiện chính thức, nhưng lại nói nhiều hơn ngàn lời diễn văn. Năm 2025, hình ảnh Macron bước bộ qua rào chắn New York là một khoảnh khắc như thế: bi hài, chua chát, nhưng đầy sức gợi, khiến cả thế giới phải suy ngẫm về công lý và quyền lực trên trường quốc tế.